एम.पी.एस.सी. बेरोजगारांची लाट निर्माण करणारी फॅक्टरी
आयुष्य उध्वस्त करणारी लाट तरुण-तरुणींच्या आयुष्यातील कॊरोनापेक्षाही भयंकर, जीवघेणी आणि आयुष्य उध्वस्त करणारी कोणती लाट असेल तर ती आहे स्पर्धा परीक्षेची लाट. कारकून बनविणाऱ्या फॅक्टरया तयार झाले आहे. हजारो-लाखो युवा युवतींचे मानसिक संतुलन बिघडविणाऱ्या या परीक्षा बंद करणे केव्हाही योग्य ठरेल. कारण या सर्व परीक्षा उच्च दर्जाचे कारकून तयार करण्याऱ्या फॅक्टऱ्या आहेत. साधा कारकून आणि आयएएस/उपजिल्हाधिकारी हे सुद्धा उच्च दर्जाचे कारकूनच की. फरक काही नाही.
९९-९९% नापास होतात आणि एक मोठी बेरोजगारांची फळी निर्माण होते.
या परीक्षेला बसणाऱ्या युवक युवतींची आकडेवारी जर पाहिली तर थक्क होऊन जाल. परीक्षा तीन टप्प्यात होते. पूर्व परीक्षा, मुख्य परीक्षा, मुलाखत आणि शेवटी मेरीट लिस्ट. एका पाहणीनुसार एमपीएससी पूर्वपरिक्षेकरिता एकूण ३,६०,९९० उमेदवार बसतात. त्यातील मुख्य परीक्षेला ६,८२५ उमेदवार पास केले जातात. त्यातील १,३२६ मुलाखतीला येतात. त्यामधून ४२० उमेदवारांची निवड होते. एकूण ३,६०,५७० उमेदवार नापास होतात. म्हणजेच ९९-९९ % उमेदवारांवर अपयशी म्हणून शिक्का मारला जातो. यूपीएससी एमपीएससी आणि अशा इतर अनेक जीवघेण्या स्पर्धात्मक परीक्षा याविषयी स्पष्ट आणि सडेतोड मत व्यक्त केला आहे माजी पोलिस अधिकारी आणि एड. विश्वास कश्यप यांनी
परीक्षेला बसणाऱ्या प्रत्येकाला वाटते की तो उपजिल्हाधिकारी किंवा पोलीस उपअधीक्षक होणार की ज्या पदांसाठी फक्त पन्नास ते शंभर इतक्याच जागा असतात. आपण फॉर्म भरणारे उमेदवार आणि उपलब्ध पदे यांचे गुणोत्तर पाहिल्यानंतर किती भयंकर परिस्थिती आहे हे आपल्या लक्षात येते.
आता ही जी विद्यार्थी मंडळी असतात त्यांच्यातही वर्गभेद हा सुरुवातीपासूनच तयार होतो. यूपीएससी करणारे विद्यार्थी एमपीएससी करणाऱ्या विद्यार्थ्याला तुच्छ लेखतात. राज्यसेवा एमपीएससी करणारे विद्यार्थी साधी एमपीएससी करणाऱ्या विद्यार्थ्याला तुच्छ लेखतात. म्हणजेच अभ्यास करतेवेळीच त्यांची एकमेकांबद्दलची तुच्छतेची भावना तयार होते आणि ती निवृत्त होईपर्यंत तशीच राहते. नव्हे ती दिवसेंदिवस जास्त क्रूर होत जाते. एकाच लायब्ररीमध्ये बसून हे भावी अधिकारी एकमेकांशी बोलत सुद्धा नाहीत. तिथेही त्यांची गटबाजी तयार होते.
गेली कित्येक वर्षे यूपीएससी एमपीएससीच्या क्लासचा धंदा तुफान चालू आहे. जो तो उठतो आणि क्लास काढतो. क्लासचे पीक जोरात चालू आहे. असे क्लासेस म्हणजे आजच्या तारखेचा सर्वात मोठा आर्थिक स्कॅम आहे. तरुणांना स्वप्नाच्या दुनियेत घेऊन जाऊन त्यांना अक्षरशः मूर्ख बनवण्याचे महापाप हे कोचिंगवाले करीत आहेत. त्या क्लास चालकांकडे ना सरकारचे लक्ष ना इन्कम टॅक्सवाल्यांचे. प्रचंड पैसा आहे या तथाकथित क्लास संस्कृतीकडे. एमपीएससी साठी पुणे हे हब आहे तर यूपीएससीसाठी दिल्ली हे हब आहे. लाखोंची फी देऊन ना नोकरीची हमी ना सुरक्षित जीवनाची हमी.
धंदेवाईक दूरदृष्टी ठेवून क्लास वाले आपला निकाल आल्याचा गाजावाजा करीत असतात.
एका टॉपर विद्यार्थ्यावर चार ते पाच क्लासेसने केलेला दावा हा काय प्रकार आहे ? एक विद्यार्थी क्लास शोधत शोधत त्या क्लासच्या कार्यालयात जातो. त्याठिकाणी गेल्या गेल्या त्याची व्यक्तिगत माहिती आणि फोटो घेतला जातो . मग त्या विद्यार्थ्याने त्या क्लासमध्ये ऍडमिशन घेऊ अथवा न घेऊ . लगेचच तो त्यांच्या क्लासचा तथाकथित अधिकृत विद्यार्थी होऊन जातो. तो जर मुलगा चुकून पास झाला तर तो आमच्या क्लासचाच विद्यार्थी आहे म्हणून क्लासवाल्याना भविष्यात जाहिरात करता यावी ही त्यामागची शुद्ध धंदेवाईक दूर " दृष्टी "!
गावागावातील, खेड्यातील मुले मुली शेती विकून,गहाण ठेवून क्लासची फी भरतात. सहा-सात वर्षे अभ्यासाची खर्डेघाशी करून त्यांना 'स्व' ची ओळख काही होत नाही. क्लासवाला आपला दरवर्षी लाखो रुपयांची फी घेतच असतो. आमच्या इथे मुलांना श्रमापेक्षा आरामदायक खुर्चीचेच जास्त आकर्षण असते, ओढ असते. आमच्या संस्कृतीत श्रम करणाऱ्याला जाणीवपूर्वक कमी लेखण्यात आले आहे.
खुराडी असलेल्या लायब्ररी, त्याच्या भरवश्यावर अनेक करोडोची मालमत्ता कमवीत आहेत. इकडे बेरोजगारी दिवसेंदिवस वाढत आहे.
खेड्यापाड्यातील मुले पुण्यासारख्या शहरात येतात. कोणत्यातरी चाळीत फ्लॅटमध्ये दाटीवाटीने राहतात. खुराड्यासारख्या असलेल्या लायब्ररीमध्ये बसून अभ्यास करतात. आर्थिक अडचणीमुळे कोणतेही पौष्टिक जेवण न घेता वडापाव किंवा स्वस्तात मिळणारा डबा घेऊन पोट भरतात. पुण्यातल्या अप्पा बळवंत चौक या भागात लायब्ररीचा नुसता सुळसुळाट झाला आहे. त्याची भरमसाठ फी. बऱ्याच लोकांनी त्यांच्या फ्लॅटचे रूपांतर लायब्ररीमध्ये करून हजारोंचा धंदा सुरू केला आहे. लाखो-करोडो रुपयांचा झेरॉक्सचा धंदा जोरात वाजत गाजत चालू आहे .
आयता पगार खाणारी मंडळी अनेक प्रशासकीय सेवेत आहेत.
या कोरोनाच्या काळात यूपीएससी संपूर्ण देशात परीक्षा घेऊ शकते तर एमपीएससीला अशी कोणती धाड भरली आहे . गेली दोन-तीन वर्षे एमपीएससी बोर्डातील अधिकारी-कर्मचारी फुकटचा हजारो रुपयांचा पगार घेऊन खुर्च्या गरम करायला बसले आहेत का ? तुमची कसली स्वायत्त संस्था हो ? तुम्ही जर सरकारला जाब विचारू शकत नाही तर तुमचा सर्वसामान्य विद्यार्थ्यांना फायदा काय ? सरकारचे पोपट म्हणूनच काम करणार का ?
आमची महाराष्ट्र सरकारला एक नम्र विनंती आहे की हे एमपीएससी आयोग बंद करावे. सर्व उमेदवारांची कारकून या एकाच पदासाठी एकच परीक्षा घ्यावी. त्यानंतर त्यांना त्यांच्या योग्यतेनुसार पदोन्नती देत रहावी. निवृत्त होईपर्यंत त्याला दोन तीन वर्षासाठी उपजिल्हाधिकारी करावे.
पोलीस भरती सुद्धा पोलीस शिपाया पासून सुरु करावी त्याच्या योग्यतेवर तो निवृत्त होईपर्यंत पोलीस अधीक्षक पदापर्यंत कसा जाईल याची आखणी करावी. त्या पदावर तीन चार वर्षे काम करू शकेल अशी व्यवस्था करावी .
इंग्लंडसारख्या देशात आयपीएस / डी.वाय.एस.पी. सारखे कोणतेही सरळ भरतीचे मोठे पद नाही. ते सरळ पोलीस शिपाई म्हणून भरती करतात. त्यानंतर त्याच्या गुणवत्तेवर तो पोलिस आयुक्त पदापर्यंत जातो ही त्यांची यंत्रणा आहे .
एमपीएससी यूपीएससीच्या अधिकाऱ्यांनी असा काय दिवा लावला आहे की ज्याने राज्य आणि देश प्रगतीपथावर गेला आहे ? देशात राज्यात हजारो लाखो अधिकाऱ्यांपैकी एखादाच टी. एन. शेषन, ज्युलियस रिबेरो, गो. रा. खैरनार इत्यादी यासारखे सामाजिक बांधिलकी असणारे अधिकारी तयार होतात. बाकी या ना त्या मार्गाने भ्रष्टच आहेत . आम्ही राजकीय नेत्यांना नावे ठेवतो की ही मंडळी किती भ्रष्ट आहेत . परंतु खरे भ्रष्ट ही नोकरशाही मंडळीच आहे. नोकरशाहीमुळेच देश भ्रष्ट झाला आहे .
निवृत्तीचे वय पन्नासच असायला पाहिजे असे प्रांजळ मत एड. विश्वास कश्यप, माजी पोलिस अधिकारी, मुंबई यांनी व्यक्त केले होते. सरकारी अधिकारी कर्मचाऱ्यांचे निवृत्तीचे वय 60 वर्षे करावे असा आग्रह वर्षानुवर्षे त्यांच्या युनियनमार्फत चालू आहे . कशाला हवे निवृत्तीचे वय 60 वर्षे ? आमचे स्पष्ट मत आहे की , निवृत्तीचे वय ५० वर्षे करा . ५० वर्षापर्यंतच कामाचा जोश असतो . त्यानंतर तो अधिकारी / कर्मचारी निवृत्तीचे दिवस , महिने , वर्षे मोजण्यातच दिवस काढतो . आणि त्यालाच सरकारी काम म्हटले जाते . या स्टेजला आलेला कोणताही अधिकारी सर्वसामान्य लोकांच्या जीवनाशी संबंधित धडाकेबाज निर्णय घेत नाही . यांची बॅटिंग फक्त बॉल अडविण्यापूर्तीच . सामाजिक बांधिलकी असणाऱ्या चांगल्या निर्णयाचे चौकार-षटकार यांच्याकडून अपेक्षित नाही . मग कशाला खुर्च्या गरम करीत बसता ? तुम्ही गेल्याशिवाय नवीन मुलांना नोकऱ्या मिळणार कशा ? निवृत्तीचे वय पन्नास वर्षेच पाहिजे.
सर्वात सुखी पगारदार मंडळी आहेत. सध्याच्या काळात त्यांच्या इतका सुखी कुणी असेल असे मला नाही वाटत. काम करो की अथवा न करो पगार मात्र घट्ट.
पून्हा स्वप्निल सारखे अनेक आत्महत्या होऊ नये यासाठी तुम्ही योग्य रीतीने विचार केला पाहिजे.
डॉ. लक्ष्मीकांत कलमुर्गे, नांदेड.
युवा रोजगार परिषद - राष्ट्रीय अध्यक्ष.
7720899089
